مدیریت ریسک در آزمایشگاه های آزمون یا کالیبراسیون
مقدمه
تفکر مبتنی بر ریسک در مراکز آزمایشگاهی موضوع جدیدی نیست، در ویرایش قبلی استاندارد ISO/IEC 17025:2005 از اصطلاح ریسک در بندهای مختلفی استفاده شده بود که برخی از این بندها عبارتند هستند از:
بند ۴-۱۱-۳: انتخاب و اجرای اقدامات اصلاحی
بند ۴-۱۱-۵: ممیزی‌های اضافی
بند 2-12-4: اقدام پیشگیرانه
بند ۵-۴-۵ : صحه‌گذاری روش‌های آزمون
چنانچه آزمایشگاهی ریسک‌های خودش را شناسایی نماید، توانایی ارزیابی/اولویت‌بندی آنها را دارد و از پیامدهای آن مطلع است. ایجاد
یک برنامه برای پرداختن به ریسک‌ها و اثرات آنها آسان‌تر خواهد بود. یعنی آزمایشگاه بایستی با داشتن برنامه ای مدون اقدام به شناسایی ریک های مختلف در هر حوزه نماید. تشخیص اشتباهات یا عدم انطباق‌ها در مراحل اولیه فعالیت‌ها به آزمایشگاه فرصتی برای واکنش مناسب به آنها را می‌دهد. این امر ممکن است مانع از جریمه‌های مالی و یا سایر زیان‌های سنگین در مراکز آزمایشگاهی شود.
اهداف مدیریت ریسک
مهمترین هدف مدیریت ریسک افزایش اثربخشی سیستم مدیریت، دستیابی به نتایجی بهبود یافته و کاهش اثرات منفی یک موضوع قبل از وقوع میباشد. در مدیریت ریسک همواره به دنبال یافتن ریسک ها و فرصت های موجود در آزمایشگاه می باشیم. لذا همانطور که در بند 8-5 استاندارد ذکر شده است با اقدامات مربوط به مدیریت ریسک اطمینان لازم از نتیج سیستم مدیریت کیفیت، افزایش فرصت ها جهت تسهیل رسیدن به اهداف، پیشگیری یا کاهش اثرات بالقوه شکست در آزمایشگاه و دستیابی به بهیود بدست خواهد آمد.
فرایند ریسک در آزمایشگاه
همانطور که می دانیم متدهای مختلفی جهت مدیریت ریسک در حوزه های کاری گوناگون وجود دارند. بنابراین آنچه در اینجا شرح داده می شود براساس استاندارد 17025 که ویژه آزمایشگاه های آزمون و کالیبراسیون می باشد خواهد بود.
گام اول
مرحله اول در برنامه مدیریت ریسک آزمایشگاه اقدام به شناسایی ریسک ها و فرصت ها می باشد. بهتر است بصورت دوره ای لیستی از ریسک ها تهیه شود. طبیعتا هیچ محدودیتی در نوشتن ریسک ها وجود ندارد و هر آنچه که می تواند منبع وقوع اتفاقی با اثر منفی در آزمایشگاه باشد لازم است که شناسایی‌شود. بطور مثال طوفان فکری (Mind Storming) می تواند در شناساسیی ریسک ها موثر واقع شود.
گام دوم
پس از شناسایی ریسک ها و فرصت ها آزمایشگاه باید اقدام به تحلیل و ارزیابی ریسک ها نماید. این تحلیل براساس سه آیتم شدت اثر، قابلیت تشخیص و احتمال وقوع قابل اندازه گیری می باشد. منظور از شدت اثر این است که ریسک عنوان شده تا چه حد بر فرآیندهای آزمایشگاه تاثیر خواهد داشت. قابلیت تشخیص نیز میزان سختی تشخیص یک پیشامد می باشد و احتمال وقوع به معنای درصد احتمال بروز آن ریسک با توجه به سوابق گذشته می باشد. طبیعتا هر چه این 3 آیتم مذکور قوی تر ارزیابی شوند خطر بیشتری احساس خواهد شد.
گام سوم
پس از تحلیل و ارزیابی ریسک های شناسایی شده با توجه به میزان خطر آن ها با در نظر گرفتن گام قبلی مرحله نهایی خواهد بود. با توجه به این ارزیابی، از ریسک های شناسایی شده در گام اول برخی فرصت، برخی ریسک و برخی دیگر بی اثر شناسایی می شوند و استراتژی مناسب جهت مواجهه با هر کدام از آن ها اتخاذ می گردد. آزمایشگاه نیاز به برنامه ریزی جهت کاهش یا حذف ریسک های خطرناک و غیرقابل قبول می کند. همچنین در جهت نیل به اهداف تعیین شده و خط مشی نیاز است برنامه ای جهت بهبود و ارتقاء ریسک های قابل قبول نیز طرحریزی گردد.
گام چهارم
در این مرحله بایستی تصمیمات و برنامه های اجرا شده عملی گردند. مطابق برنامه ریزی تعیین شده آزمایشگاه اقدام به کاهش ریسک ها و به موازات آن افزایش توانمندی های خود می نماید.
گام پنجم
پس از گذشت زمان مناسب مطابق برنامه، هر کدام از ریسک ها مجددا ارزیابی می شوند. در این مرحله بایستی اثربخشی کارهای انجام شده چک شود و در صورت عدم اثربخشی مجددا مورد شناسایی ریسک قرار گیرند و از گام اول همه چیز شروع می شود. این چرخه مطابق شکل، تا زمانی که اقدام اثربخش گردد ادامه خواهد یافت.
سخن آخر
بدین ترتیب آزمایشگاه آزمون یا کالیبراسیون قادر به شناسایی ریسک ها قبل از بروز پیامد های خطرآفرین و فرصت ها (نقاط قوت) در جهت تقویت برنامه های نیل به اهداف خواهد بود. تفکر مبتنی بر ریسک در آزمایشگاه تمامی سیستم مدیریت کیفیت را کنترل نموده و همه ی فرآیندها با عبور از فیلتر مدیریت ریسک با کمترین آلودگی در خدمت آزمایشگاه قرار می گیرد.
نمونه گیری بتن تازه مطابق استاندارد ملی ایران شماره های 1-3201 و 3205
نمونه برداری:
نمونه برداری فرآیندی است که طی آن بعضی از اعضای یک جمعیت بعنوان نمایندگان آن جمعیت انتخاب می شوند.
نمونه آزمایشگاهی:
مقدار معینی از نمونه است که از نمونه کلی برداشت می شود و برای انجام آزمون های مورد نظر به کار برده می شود.
اولین قدم در کنترل و آزمایش بتن،نمونه گیری از آن است که از آنجا که اعتبار آزمایش ها و دقت نتایج به جمع آوری یک نمونه واقعی از بتن بستگی دارد.
نمونه باید دقیقا معرف بتن باشد تا بطور دقیق ویژگیهای بتن را بعنوان یک کل منعکس کند.
درصورتیکه نمونه معرف بتن نباشد نتایج آزمایشات گوناگون به درستی روی مخلوط بتنی منعکس نمی شود، حتی اگر آزمایش بر اساس استانداردهای قابل اجرا انجام شود.
تعدا آزمونه های نمونه گیری شده:
جمعا 8 عدد- 1 عدد در سن 7 روزه آزمایش میشود – 6عدد در سن 28 روزه آزمایش میشود – 1 عدد باقیمانده تا سن 90
روزه در صورت جواب دادن یا ندادن آزمایش مقاومت فشاری به درخواست متقاضی کننده مورد آزمایش مقاومت فشاری قرار می گیرد.
برای کنترل اولیه بتن مشخصاتی مانند اسلامپ ،جریان اسلامپ ،چگالی بتن تازه ،دمای بتن تازه ،را مد نظر قرار داد.
بتن معمولی برای ساخت و ساز های معمول مورد استفاده قرار می گیرد و بتن خود متراکم برای پروژه هایی که بتن ریزی در آن امکان ویبره زدن یا پخش کردن بتن به تمام نقاط و گوشه های قالب فراهم نباشد از بتن خود متراکم که بوسیله وزن خود بتن تمامی نقاط و گوشه ها را پر می کند ، استفاده می شود.
قالبهاب نمونه گیری:
باید از جنس فولاد، چدن یا مواد غیر جاذب باشند. تعداد ابعاد قالبها باید 5/3 برابر اندازه اسمی بزرگترین سنگدانه مصرفی
در بتن باشد.( بسته به اندازه اسمی سنگدانه مصرفی منطقه )
نکات مهم در روند نمونه برداری:
1- همگن کردن نمونه برداشته شده.
2- آماده سازی قالبها بوسیله روغن قالب.
3- استفاده از روغن سوخته و سایر مواد نفتی بجای روغن قالب مجاز نم یباشد.
4- روغن قالب باید بصورت یک لایه نازک تمام سطح قالب را بپوشاند.
5- لایه های بتن در قالب ، بسته به روانی و روش تراکم دارند.
6- تراکم باید جوری باشد که دانه ها از هم جدا نشوند و حباب تشکیل نشود.
7- تمامی عملیات نمونه گیری نباید از 15 دقیقه بیشتر شود.
8- نشانه گذاری بصورت واضح ، تکمیل و نگهداری فرم نمونه برداری.
اسلامپ:
قیف اسلامپ تمیز را روی صفحه می گذاریم و در سه مرحله نمونه بتن را در قیف اسلامپ می ریزیم و بصورت دورانی
از مرکز قیف بسمت دیواره های قیف با میله تراکم (رامِر) بتن را متراکم می کنیم و سطح رویه را بعداز تراکم صاف کرده-
دستگیره های قیف اسلامپ را گرفته و با سرعت 2 ± 5 ثانیه با سمت بالا میکشیم، بتن تحت وزن خود بر روی سینی پخش
شده و قیف اسلامپ را بصورت برعکس کنار بتن آزمایش شده می گذاریم سپس ارتفاع لبه بالایی قیف اسلامپ را تا
مرکزبتن پخش شده روی سینی را بوسیله خط کش اندازه می گیریم (این اندازه مقدار اسلامپ بتن تازه میباشد.)
رده های اسلامپ:
(∞S1(0-40) S2(50-90) S3(100-150) S4(160-200) S5(210-
بتن های با اسلامپ بالای 210 جز بتن خود متراکم محسوب می شود.
انواع اشکال اسلامپ
دمای بتن:
دمای بتن نوسط دماسنج فروبر دیجیتالی اندازه گیری می شود. میله دماسنج باید 5/7 سانتی متر درون بتن نفوذ داشته باشد.
و باید بصورتی باشد که هیچگونه هوا یا فاصله بین دیواره میله دماسنج و بتن نباشد.(دمای دماسنج بین0 تا50 درجه باشد)
آزمایش وزن مخصوص بتن:
قالب فلزی کالیبره شده همانند نمونه گیری در قالب مکعبی قالب ظروف حجمی را ابتدا وزن کرده و یادداشت می کنیم و در
سه مرحله از بتن پر میکنیم و در هر مرحله باید بتن را تراکم دهیم. سطح بتن داخل قالب را صاف می کنیم و آنرا وزن می
کنیم وزن خالص بتن را بر مقدار کالیبره ظرف تقسیم می کنیم ، عدد بدست آمده چگالی بتن می باشد.
کوچکترین بعد قالب باید از چهار برابر ابعاد اسمی سنگدانه درشت در بتن بزرگتر باشد. حجم قالب بیشتراز 5لیتر باشد.
نمونه گیری درون قالب مکعبی جهت آزمایش مقاومت فشاری:
قالبها را در محلی تراز قرار داده از 5/1 ابتدایی و انتهاای بتن داخل میکسر صرف نظر می گردد. و به ترتیب از5/2 ،
5/3 ،5/4 ، بتن داخل میکسر در سه مرحله نمونه گیری می شود، نمونه گیری باید از شوت میکسر با استفاده از بیل
جلو باز (دم پهن) گرفته شود، نمونه ها را داخل قالب می ریزیم و با استفاده از رامِر از سمت دیواره قالب به صورت
دورانی به سمت مرکز قالب و در سه مرحله و هر مرحله تعداد 25 ضربه می کوبیم ، روی سطح بتن داخل قالب را صاف
می کنیم ، برچسب یا مشخصات کامل بتن را روی نمونه ها معلوم و چسبانده، نمونه های گرفته شده حداقل تا 16 ساعت
پس از نمونه گیری نباید از محل جابجا شوند.
رواداری آزمونه ها و قالب های بتنی مطابق ویرایش 1401 استاندارد 1-1608
بتن سخت شده– قسمت :1 شکل، ابعاد، سایر الزامات آزمونه ها و قالبها
هدف و دامنه کاربرد
این استاندارد مربوط به الزامات شکل و ابعادی آزمونه های بتنی و قالب ها بوده و ویرایش سوم آن در سال 1401 منتشر گردید. هدف از تدوین این استاندارد، تعیین شکل، ابعاد و روادار آزمونه ها بتنی ساخته شده به شکلهای مکعب، استوانه و منشور و قالبهای لازم برای تولید آنها است.
تعاریف
اندازه اسمی: ابعادی است که برای بیان ابعاد آزمونه استفاده می شود.
اندازه انتخابی: ابعادی است که با توجه به اندازه اسمی توسط استفاده کننده این استاندارد (آزمایشگاه) انتخاب می شود.
کلیات
بسته به اینکه اندازه انتخابی چند میلی متر باشد و شکل قالب چه چیزی انتخاب شده باشد این استاندارد به ما در تعیین حدود رواداری آزمونه ها و قالب ها کمک می نماید.
نکته 1: برای هر یک از شکلهای مکعبی، استوانه ای و منشور، اندازه اسمی باید حداقل سه و نیم برابر حداکثر اندازه سانگدانه های بتن انتخاب شود.
نکته 2: اندازه های انتخابی آزمونه ها برای هر کدام از اشکال مکعبی، استوانه ای و منشوری می تواند در محدوده 10% ± اندازه اسمی انتخاب شوند.
بدین ترتیب مطابق این بند از استاندارد رواداری های آزمونه های مکعبی، استوانه ای و منشوری به ترتیب به شرح شکل های 1، 2 و3 می باشد.
می توان از هر ماده ای (ترجیحا فولاد یا چدن) که برای تولید قالب های بتنی با در نظر گرفتن این نکته که در گذر زمان دچار تغییر شکل نشوند استفاده نمود. قالب ها باید اب بند و غیر جاذب باشند و پیش از استفاده با روغن قالب چرب شوند. در صورتیکه قالب ها چند تکه باشند باید هر کدام از اجزای قالب (به جز کف) شماره گذاری و مشخص شوند.
آزمایش اسلامپ بتن
سنجش مخروط اسلامپ وارونه (Concrete slump test)
اسلامپ بتن (یا ملات) یا مخروط اسلامپ وارونه به وسیله یک آزمایش نسبتا ساده و با استفاده از ابزار فوق العاده ساده ای تعیین می شود. این ابزار از یک مخروط ناقص فولادی توخالی دسته دار، یک میله فولادی برای متراکم کردن، یک صفحه فولادی کف و یک نوار متر برای اندازه گیری تشکیل می شود. آزمایش اسلامپ بتن یکی از راهکارها برای مشخص کردن مقدار کارایی و روانی بتن تازه می باشد. این آزمایش معمولا در آزمایشگاه بتن و تحت شرایط محیطی خاص یا در همان محل اجرای پروژه توسط دستگاه اسلامپ بتن انجام می گیرد. آزمایش و تست اسلامپ بتن معمولی یکی از آسان ترین آزمایش هایی است که بر روی بتن انجام می شود؛ هزینه ی بسیار کمی دارد و نتیجه ی آن فورا به دست می آید. به همین دلیل، از سال 1922 میلادی تاکنون، آزمایش اسلامپ بتن پرکاربرد ترین و معمول ترین آزمایش در مورد کارایی و تعیین روانی بتن بوده است.
عموما مقدار اسلامپ مناسب بتن برای به دست آوردن میزان کارایی آن نیاز است، که نشانگر نسبت آب به سیمان بتن می باشد. اما چندین عامل دیگر نیز در بتن وجود دارد که در اسلامپ آن تاثیر می گذارد؛ از جمله: نوع مواد مورد استفاده در بتن، روش های مخلوط کردن بتن، میزان مواد مورد استفاده، نوع و میزان سنگدانه ها و غیره.
برای آزمایش اسلامپ از یک قالب که به شکل مخروط ناقص است استفاده می شود. قطر قاعده ی این مخروط ناقص، 20 سانتی متر و ارتفاع آن 30 سانتی متر است. بتن تازه به داخل این قالب ریخته می شود و سپس قالب را بر می دارند. مقدار افت و پایین آمدن بتن را اندازه گیری می کنند و آن را میزان اسلامپ بتن می نامند.
این وسایل آزمایش را به سادگی می توان تهیه نمود، هر چند تمامی تولید کنندگان بتن آماده بر حسب درخواست مشتری آزمایش اسلامپ را انجام خواهند داد.
مراحل آزمایش اسلامپ بتن
شرح آزمایش اسلامپ بتن:
- مخروط را روی صفحه فولادی از طرف قاعده بزرگتر آن گذاشته.
- بتن تازه را داخل مخروط و تا حدود ¼ ارتفاع (75 mm) آن ریخته.
- سپس بوسیله میله فولادی 25 ضربه به بتن وارد و آن را بکوبید.
- مجدداً تا حدود نصف ارتفاع مخروط (mm 75 بعدی) را با بتن پر کنید.
- بار دیگر بتن را توسط 25 ضربه میله فولادی متراکم کنید.
- بتن بیشتری به داخل مخروط ریخته تا تراز آن به ¾ ارتفاع (mm 75 دیگر) مخروط برسد.
- مجدداً با 25 ضربه میله فولادی بتن را متراکم کنید.
- مخروط را با بتن پر کرده و با میله فولادی آخرین 25 ضربه را برای تراکم آن وارد کنید.
- با کمچه کشی یا اضافه کردن مقداری بتن در صورت نیاز سطح بتن را برابر تراز لبه مخروط فلزی نمایید.
- مخروط را با دقت بالا کشیده و به صورت وارونه در کنار بتن بگذارید.
- پس از یک دقیقه یا کمی بیشتر ملاحظه خواهید کرد که بتن تحت اثر وزنش به سمت پایین نشست (اسلامپ) می کند.
- با استفاده از میله فولادی (یا یک قطعه با لبه مستقیم) ارتفاع مخروط وارونه را اندازه بگیرید.
- اختلاف ارتفاع بین مخروط فولادی و مخروط بتنی نشست کرده را اندازه بگیرید.
- به این اختلاف ارتفاع اندازه گیری شده که برحسب میلی متر بیان می شود اسلامپ می گویند.
عوامل موثر بر روی آزمایش اسلامپ بتن
- ویژگی ها و جزئیات مواد مورد استفاده در بتن، مانند سنگدانه ها، عیار سیمان، نحوه ی مخلوط کردن و میزان رطوبت بتن.
- ویژگیهای شیمیایی و مقدار استفاده از انواع مواد افزودنی بتن
- میزان هوای موجود در بتن
- نحوه ی مخلوط کردن و انتقال بتن
- روش مورد استفاده در آزمایش اسلامپ
- میزان آب مورد استفاده در بتن
- میزان زمان سپری شده از هنگام مخلوط کردن بتن
نتایج آزمایش اسلامپ بتن
هنگام اندازه گیری میزان افت اسلامپ بتن باید از دقیق ترین ابزار اندازه گیری استفاده کرد، چرا که نتیجه آن، تا حد میلی متر هم اهمیت دارد. اگر میزان عدد اسلامپ بتن صفر بود و بتن هیچ گونه تغییر شکلی نداشت، معنی اش این است که نسبت آب به سیمان در بتن بسیار کم بوده است. از این نوع بتن معمولا در ساخت و ساز جاده ها و راه‌های بین شهری استفاده می شود.
اگر بتن به صورت کامل فرو ریخت، معنی اش این است که مقدار آب به سیمان در بتن بسیار زیاد بوده. اگر بخشی از بتن فرو ریخت و بخش دیگری از آن تغییر شکلی نداد، آزمایش بایستی یک مرتبه ی دیگر تکرار شود.
یکی از ویژگی های اساسی هر نوع مصالح سیمانی، اعم از ملات یا بتن، میزان قوام و روان بودن (کارایی) آنست، به عبارت دیگر میزان سهولت در فشار وارد کردن به آن در یک امتداد و کشیدن در امتداد دیگر است، و همچنین میزان شناوری آن در بوجود آوردن یک سطح هموار می باشد. کارایی بر اساس تعیین مقدار خیسی ملات یا بتن تعیین می شود. اساسا هر چقدر بتن خیس تر باشد، اسلامپ آن بزرگتر خواهد شد. ملات ها یا بتن های با درصد رطوبت بالا اسلامپ بزرگی دارند، در حالی که با کاهش درصد رطوبت اسلامپ نیز کاهش می یابد. گرچه در اکثر مواقع اسلامپ نشان دهنده میزان آب مخلوط می باشد، بهتر است از آن به عنوان معیاری برای میزان روان بودن بتن تعبیر کرد.
مزایای آزمایش اسلامپ بتن
- آزمایش مخروط اسلامپ وارونه یک آزمایش دینامیکی است که روانیت بالای بتن الیافی را در نظر می گیرد.
- آزمایش ساده است و نتایج مستقیمی بدست می دهد.
- وسایل آزمایش را به سادگی می توان تهیه نمود.
معایب آزمایش اسلامپ بتن
- این آزمایش فقط برای مخلوط های بتنی با اسلامپ کمتر از 5 cm مناسب می باشد.
- انجام آزمایش سخت می باشد. پر کردن مخروط وارونه اسلامپ توسط بتن بگونه ای که هیچ بتنی از سوراخ نگذرد نیاز به مهارت دارد. ضمناً، ویبراتور باید مستقیما به سمت پایین و مرکز مخروط در یک مدت معین نصب شود.
- فاصله خالی در پایین مخروط وارونه برای بعضی از اندازه های سنگدانه ها و بعضی از طوله ای الیاف ها خیلی کوچک است.
- بعضی از تارها ممکن است به دور ویبراتور بپیچند.
- پارامترهای مهم آزمایش استاندارد نشده اند؛ بنابراین، آزمایشاتی که با ویبراتورهای متفاوت انجام شود را نمی توان با یکدیگر مقایسه نمود.
- خطای آزمایش کننده در تعیین واقعی زمان توقف آزمایش مطرح می باشد.
آزمایش مغزه گیری بتن
آزمایش و روش تهیه نمونه های مغزه گیری [کرگیری] و تیر های اره شده بتنی
اهداف تهیه نمونه های مغزه گیری یا کرگیری بتن مطابق استاندارد ایران (ISIRI) به شرح زیر می باشد.
- تعیین طول نمونه یا مقاومت فشاری بتن یا مقاومت کششی بتن (برای نمونه مغزه گیری شده بتنی)
- تعیین مقاومت خمشی بتنی (تیر های اره شده بتنی)
کاربرد آزمایش مغزه گیری بتن
به عنوان کاربرد معمولا آزمونه ها معزه گیری در این روش زمانی تهیه می شوند که تردیدی در کیفیت بتن در محل به دلیل مقاومت کم نمونه های آزمایش شده در هنگام اجرا یا این که نشانه های خرابی در سازه وجود داشته باشد. از دیگر کاربرد های این روش استفاده از آن جهت جمع آوری اطلاعات مقاومتی برای سازه قدیمی می باشد.
شرایط موثر در آزمایش کرگیری
از آنجا که مقاومت نمونه های بتنی متاثر از موقعیت مکانی آن نمونه در المان سازه ای و جهت مغزه گیری می باشد، این روش را می توان برای مقایسه نتایج آزمون مقاومتی در نظر گرفت. اما منظور از مقاومت متاثر از موقعیت مکانی و جهت مغزه گیری، آن است که در یک المان سازه ای معمولا مقاومت نمونه هایی که از بخش های پایینی المان گرفته می شوند و نمونه هایی که در جهت عمود بر لایه های بتن ریزی کرگیری می شوند، به صورت نسبی از حالت های دیگر مقاومت بیشتری دارند.
همچنین می دانیم که مقدار و توزیع رطوبت نمونه در نتایج آزمایش مغزه گیری شده تاثیر گذار است و از طرفی روش استانداردی که بتواند شرایط نمونه را دقیقا برابر با حالتی که بتن در سازه است را شبیه سازی کند عملا وجود ندارد. و می بایست با اقداماتی صرفا اختلافات نتایج آزمایش را به حداقل برسانیم.
رابطه بین مقاومت نمونه مغزه گیری با مقاومت نمونه استوانه ای
بین مقاومت نمونه مغزه گیری (کرگیری) شده بتنی و مقاومت نمونه استوانه ای بتنی رابطه مشخصی وجود ندارد. مطابق متن صریح استاندارد ایران، معیار پذیرش برای مقاومت مغزه توسط شخصی که تعیین کننده تمام مشخصات آزمون ها می باشد، ارائه می شود. که استاندارد زیر معیار پذیرش مقاومت مغزه ها برای سازه های جدید را فراهم کرده است.
زمان مناسب کرگیری و نمونه مناسب آزمایش مغزه گیری
زمان استفاده از بتن سخت شده برای آماده سازی نمونه های آزمون مقاومتی زمانی است که بتن به اندازه کافی مقاوم شده، اتصال بین ملات و سنگدانه های درشت به هم نخورد. اگر آزمونه ها هنگام جدا شدن آسیب ببینند نباید از آن ها در آزمایش استفاده شود. مگر اینکه قسمت آسیب دیده جدا شده و نمونه حاصل شده (باقی مانده) دارای طول مناسبی باشد. دلیل استفاده نشدن آزمونه های معیوب لازم است در گزارش آزمایش ذکر شود.
آزمایش بارگذاری صفحه
آزمایش بارگذاری صفحه (PLT)
آزمایش بارگذاری صفحه (PLT) یکی از متداولترین آزمایش ها در مطالعات صحرایی است. با استفاده از نتایج آزمایش PLT می توان ظرفیت باربری پی ها را با مد نظر داشتن ملاحظات نشست ، مورد ارزیابی قرار داد.
به عبارت دیگر، تست PLT روشی برای تخمین میزان نشست بستر، ناشی از ساخت سازه و یا تعیین ظرفیت باربری نهایی بستر ساختگاه است. واضح است که ایده آل ترین حالت برای تعیین نشست بستر ناشی از بار واقعی سازه، حالتی است که بار معادل سازه بر سطحی به اندازه شالوده واقعی اعمال شده و میزان نشست اندازه‌گیری شود؛ با توجه به هزینه و مشکلات تامین چنین شرایطی، تست بارگذاری صفحه با اعمال بار طراحی پیشنهادی بر صفحه ای با ابعاد کوچک، انجام می شود. همچنین برای دستیابی به میزان نشست و ظرفیت باربری پی با ابعاد واقعی، از ضرایب تبدیل استفاده می شود.
تجهیزات آزمایش بارگذاری صفحه (PLT)
- سکوی بارگذاری
- جک هیدرولیکی با مکانیکی
- صفحات بارگذاری
- دستگاه ثبت نشست
روش انجام آزمایش بارگذاری صفحه (PLT)
آزمایش بارگذاری صفحه (PLT) بر حسب شرایط مورد نظر ممکن است بر روی سطح زمین، سطح خاکبرداری شده نسبتا وسیع و یا در عمق انجام شود. جهت انجام تست بارگذاری صفحه (PLT) در عمق، نیاز به حفر یک گودال تا عمق مورد نظر است. پهنای گودال باید حداقل ۴ برابر عرض یا قطر صفحه و عمق آن باید برابر عمق استقرار پی انتخاب شود.
اگر چه روش استاندارد برای این آزمایش استفاده از یک صفحه صلب فلزی دایره ای با قطر ۰.۳ تا ۰.۷۵ متر با یک صفحه مربع به عرض ۰.۳ تا ۰.۶ متر است اما در این خصوص استفاده از صفحه دایره ای به قطر ۰.۳ متر یا یک صفحه مربع به بعد ۰.۳ متر متداول‌تر است. به منظور تامین صلبیت صفحه بارگذاری ، استفاده از صفحه فولادی با ضخامت حداقل ۲.۵ سانتیمتر توصیه می شود.
مراحل انجام آزمایش بارگذاری صفحه (PLT)
- انتخاب و آماده سازی محل اجرای آزمایش PLT و تامین نیروی عکس‌العمل که معمولا توسط یک یا ترکیبی از ماشین‌آلات سنگین، مجموعه تکیه‌گاه، دیواره های گالری حفاری شده، شمع ها و مهارهای جانبی فراهم می شود.
- انتخاب صفحه تست PLT با ابعاد و ضخامت مناسب؛ صفحه تست بارگذاری صفحه معمولا دایره‌ای شکل به قطر 30 تا 100 سانتیمتر است و در صورت نیاز برای افزایش سختی صفحه از سخت کنندهاستفاده می شود.
- قراردادن جک هیدرولیکی ، نیروسنج ، تیر مبنا و گیج های ثبت نشست در محل مناسب؛ حداقل 3 گیج ثبت نشست مورد نیاز است.
- اعمال تدریجی و مرحله ای بار نهایی به نحوی که در هر مرحله 5/1 تا4/1 بار نهایی به صفحه توسط جک هیدرولیکی اعمال می شود و حداقل 1 ساعت در هر مرحله به صفحه فرصت نشست داده می شود. همچنین برای شروع مرحله بعد بارگذاری ، باید سرعت نشست به 25 میلی‌متر بر ساعت محدود شده باشد.
در پایان آزمایش با حذف بار وارده به صفحه می توان میزان نشست الاستیک خاک را نیز مطالعه نمود. با توجه به اینكه ابعاد صفحه آزمایش بارگذاری ، اغلب نسبت به ابعاد پی اصلی كوچك بوده و عمق نفوذ تنش نسبت به شرایط پی اصلی، كوچك تر است، در صورت وجود لایه بندی یا تفاوت مشخصات ژئوتكنیكی در محدوده تاثیر پی ، باید از تعمیم نتایج آزمایش برای پی خودداری شود.
بعد از اتمام آزمایش و با توجه به مقادیر بار و نشست های متناظر با آن ها منحنی تغییرات تنش–نشست برای مرحله بارگذاری و باربرداری ترسیم می شود. شیب بخش الاستیک منحنی تنش-نشست به عنوان ضریب عکس العمل بستر تعریف می شود.
آزمایش بتن
آزمایش بتن چیست؟
آزمایش بتن، به آزمایشی گفته می شود که برای تست کردن بتن این ماده ی بسیار کاربردی در صنعت ساختمان استفاده می شود. آزمایش بتن، امری اجباری است که البته در سال های گذشته این موضوع بسیار مورد توجه قرار گرفت. آزمایش بتن، از طریق روش هایی مانند روش مخرب و روش غیر مخرب، تست می شود. آزمایش بتن در واقع به معنای تستی برای سنجش مقاومت بتن است. روشی که برای آزمایش بتن استفاده می شود باید سنجیده باشد و حتما یک سری نکات و معیار ها را در انتخاب آن در نظر گرفته شود. این معیار ها می توانند دقت، هزینه، مدت زمان و غیره باشند.
چرا انجام آزمایش بتن کاری ضروری است
در رابطه با آزمایش بتن، یک سوال وجود دارد و آن هم دلیل استفاده از آزمایش بتن می باشد، باید بدانید که در سال های اخیر و نه چندان دور این آزمایش اجباری شده است، علت آن هم ضرورت تعیین مقاومت بتن می باشد. این آزمایش روی بتن هایی به شکل استوانه و مکعبی صورت می گیرد. اما یک نکته ی بسیار مهم در این نوع آزمایش وجود دارد که باعث اختلال در آن می شود. توجه داشته باشید که عمل آوری بتن ها، حتی طریقه ی انتخاب کردن نمونه ها، مقدار تراکم بتن ها در این مکعب ها و سایر خصوصیات بتن می توانند با هم دیگر تفاوت داشته باشند و آزمایش به روی این استوانه ها کار درست و دقیقی نمی باشد.
از طرفی دیگر بعضی از عوامل بیرونی مانند زلزله، تغییر کاربری و حتی افزایش طبقات موجب می شود تا ما به مقاومت بیش تری نیاز داشته باشیم که از ابتدای ساخت سازه آن را در نظر نگرفته ایم. در این مواقع ما به تعمیر و ترمیم نیازمند هستیم با توجه به این مشکلات باید روش آزمایش بر روی بتن استوانه ای به روش آزمایش در محل بهره برداری ساختمان بتنی، تغییر نماید. در این صورت است که کار ما دارای ارزش و دقت بالایی می باشد.
تست بتن (ازمایش بتن) و مصالح ساختمانی در آزمایشگاه بتن
در آزمایشگاه بتن تست آن صورت می گیرد تا میزان مقاومت و کیفیت آن تعیین شود. آزمایش های مختلفی با استفاده از تجهیزات متنوعی در این زمینه در نظر گرفته می شوند که در بخش های قبلی به آن ها اشاره کردیم.برای این که بتوان تست بتن را اجرایی نمود روش های مخرب و همچنین غیر مخرب در نظر گرفته می شوند. پارامترهای مختلفی در این زمینه در نظر گرفته خواهند شد که بر اساس آن ها می توان نوع آزمایش مورد نیاز را تعیین نمود.
هزینه، زمان و دقت سه عامل مهم در تعین نوع آزمایش مورد نیاز جهت تست بتن می باشند. بیرون کشیدگی و پاره شدگی را می توان از روش های مخرب تست بتن معرفی کرد هر چند روش های غیر مخربی همچون آزمایش التراسونیک و چکش اشمیت نیز جهت این تست وجود دارند. تست بتن صورت می گیرد تا مقاومت سازه ها در برابر عوامل طبیعی مانند زلزله تعیین شود، بنابراین اهمیت این آزمایش را نمی توان به هیچ عنوان نادیده گرفت. با تکیه بر هر کدام از آزمایش های مخرب و غیر مخرب می توان به میزان کیفیت و مقاومت بتن در ساخت و سازهای امروزی پی برد.
سرعت در ارائه خدمات
ارائه خدمات شرکت آبا بتن اسپادانا در این قسمت وب سایت ارائه خواهد شد ومیتوان در این قسمت مشاهده کرد
دقت و کیفیت در خدمات
ارائه خدمات شرکت آبا بتن اسپادانا در این قسمت وب سایت ارائه خواهد شد ومیتوان در این قسمت مشاهده کرد
حافظ اسرار مشتری
ارائه خدمات شرکت آبا بتن اسپادانا در این قسمت وب سایت ارائه خواهد شد ومیتوان در این قسمت مشاهده کرد